Βραδιές Μη-Βίας

Λοκροί στο Δάσος

Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Βραδιές Μη-Βίας στο Καφενείο

Χθες, 14/2/2013, πραγματοποιήθηκε και το δεύτερο μέρος της βραδιάς. Δείτε λεπτομέρειες στη συνέχεια του άρθρου.

Βραδιά Μη Βίας 7 Φλεβάρη 2013


Η Κατάληψη της Πλατείας Συντάγματος το 2011


Βραδιά Μη Βίας στο Καφενείο 
Φωτογραφία: Γιώργος Γκιζάρης
Την περασμένη Πέμπτη 7 Φλεβάρη πραγματοποιήθηκε στο Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος το πρώτο μέρος της Βραδιάς Μη Βίας που ήταν αφιερωμένη στην κατάληψη της πλατείας Συντάγματος. Το δεύτερο και τελευταίο μέρος θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Πέμπτη 14 Φλεβάρη, στις 19.00 στον ίδιο χώρο. 
Η υπόθεση "Σύνταγμα" είναι κάτι που προσωπικά μου προξενεί μεγάλη περιέργεια. Πέραν από τα ίδια τα γεγονότα που συνέβησαν πριν από ενάμιση χρόνο, δυσκολεύομαι να κατανοήσω και σήμερα τον τρόπο που διαχειριζόμαστε ως κοινωνία αυτά που έγιναν τότε. Για παράδειγμα, όταν άρχισα να ασχολούμαι με τη διοργάνωση αυτής της βραδιάς και να έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους που ήταν ενεργοί στο Σύνταγμα, συχνά μου έλεγαν ότι το όλο θέμα δεν έχει συζητηθεί και αναλυθεί επαρκώς. Κάποιοι μου είπαν ότι δεν έχει συζητηθεί καν επί της ουσίας από τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν σε αυτό. Είπαν ότι υπάρχουν αναλύσεις από ειδικούς, μερικοί εκ των οποίων είχαν φυσική παρουσία στα γεγονότα του Συντάγματος, αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι που αποτέλεσαν αυτή την κίνηση δεν έχουν κάτσει να συζητήσουν τι έγινε εκεί παρά μόνο σε επίπεδο παρέας. 
Δεν έχω προσωπική άποψη και δεν ξέρω αν τα πιο πάνω εκφράζουν πολλούς από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην κατάληψη του Συντάγματος, αλλά οπωσδήποτε μου έκαναν βαθιά εντύπωση. Η κατάληψη αυτή ήταν μια μαζικότατη κίνηση, η οποία έκανε το σύστημα να σαστίσει. Συνεπώς, θα περίμενα να έχει συζητηθεί, αναλυθεί και μεταβολιστεί εκτενώς σήμερα, ενάμιση χρόνο αργότερα. Αρκετοί από αυτούς που ήρθαν στην εκδήλωση της περασμένης Πέμπτης καθώς επίσης και άλλοι με τους οποίους συζήτησα για αυτή τη βραδιά μού είπαν ότι μια τέτοια συζήτηση ήταν πολύ χρήσιμη, γιατί το Σύνταγμα ήταν κάτι πολύ σημαντικό και ήταν ευκαιρία να εκφραστούν σχετικά. Αυτό μάλλον σημαίνει ότι μέχρι τώρα δεν είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν όσο θα το ήθελαν. 
Παράλληλα με όλες αυτές τις σκέψεις και τις εκτιμήσεις υπάρχουν και άλλα δεδομένα. Ένα από αυτά είναι ότι στη Βραδιά Μη Βίας της Πέμπτης ήρθαν μόλις είκοσι άνθρωποι. Παρόλο που είχε γνωστοποιηθεί αρκετές μέρες πριν και είχε προωθηθεί εκτενώς, αυτή βραδιά είχε μικρότερη προσέλευση από τις άλλες δύο που έχω διοργανώσει. Περίμενα το αντίθετο, δηλαδή να έρθει πολύς κόσμος. Για ποιο λόγο έγινε αυτό; Μήπως έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο η δυνατή βροχή που έπεφτε μέχρι τις έξι το απόγευμα; Μήπως η δομή της συζήτησης και το ύφος της ανακοίνωσης δεν ενέπνευσε αρκετούς; Μήπως η υπόθεση "Σύνταγμα" δεν ενδιαφέρει και πολλούς πια; Δεν το ξέρω. 


Βραδιά Μη Βίας στο Καφενείο 
Φωτογραφία: Γιώργος Γκιζάρης
Η εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη για τις 19.00, αλλά άρχισε γύρω στις 20.30, γιατί στις 19.00 είχαν έρθει μόνο δύο άτομα. Αυτό είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο στις διάφορες εκδηλώσεις στις οποίες έχω παραστεί στην Ελλάδα, το οποίο βέβαια αυτομάτως υποβιβάζει την ποιότητα της εκδήλωσης. Η πίεση του χρόνου και το στρες να προλάβουμε μεταφέρεται και στην ίδια την εκδήλωση, με συνέπεια η συζήτηση να μην είναι τόσο γόνιμη όσο θα μπορούσε να είναι. 
Ήρθαν περίπου είκοσι άνθρωποι, εκ των οποίων αρκετοί είχαν έντονη παρουσία στα γεγονότα του Συντάγματος, ενώ κάποιοι όχι. Το γεγονός ότι ήμασταν μόνο είκοσι είχε το πλεονέκτημα ότι είχαμε το περιθώριο να συζητήσουμε με μεγαλύτερη άνεση από ότι αν ήμασταν περισσότεροι. 
Αρχικά μιλήσαμε για λίγο για τη δομή της συζήτησης και για τα διαδικαστικά. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε πέντε ομάδες εργασίας των τεσσάρων ατόμων και η κάθε ομάδα έπιασε ένα διαφορετικό τραπέζι. 

Η εκδήλωση άρχισε ουσιαστικά με την προβολή τεσσάρων διαφορετικών απόψεων σε σχέση με τα γεγονότα του Συντάγματος. Η πρώτη ήταν ένα βίντεο από την ιστοσελίδα real-democracy.gr . Μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ
Οι άλλες τρεις απόψεις ήταν ολιγόλεπτες συνεντεύξεις που πήρα από τρία άτομα που ήταν παρόντα στο Σύνταγμα. Αυτά ήταν ο Γιώργος ο Παπαλεξίου, οικονομολόγος, η Σία η Παπαγεωργίου, κάτοικος Ακαδημίας Πλάτωνος, και ο Γιάννης ο Σπιρτούλης, ο οποίος ήταν παρών και στη συζήτηση. Και οι τρεις απάντησαν τις εξής ερωτήσεις: 


Flipchart 1: Συναισθήματα

1. Τι ακριβώς έγινε στο Σύνταγμα; (δηλαδή ποια ήταν τα γεγονότα)
2. Για ποιο λόγο έγινε όλο αυτό (δηλαδή γιατί ο κόσμος πήγε στο σύνταγμα και έκανε κατάληψη) και γιατί με αυτό το συγκεκριμένο τρόπο;
3. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; (δηλαδή αν η ελληνική κοινωνία άλλαξε κάπως μετά από αυτά τα γεγονότα)
4. Τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο αποτέλεσμα;
5. Τι κάνουμε από εδώ και στο εξής για να αξιοποιήσουμε την εμπειρία του Συντάγματος;
Τέλος, τους ζήτησα να μου μιλήσουν για τα συναισθήματα που βιώνουν όταν θυμούνται αυτά τα γεγονότα. 




Προσωπικά, βρίσκω αυτές τις συνεντεύξεις ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, καθώς οι τρεις αυτοί άνθρωποι παρουσίασαν ο καθένας μια διαφορετική οπτική πάνω στο θέμα. 
Κάποιος από τους συμμετέχοντες σημείωσε ότι δεν ρώτησα ακριβώς τα ίδια πράγματα και τους τρεις ανθρώπους. Είναι γεγονός ότι λόγω της ιδιαίτερης ροής και του ύφους που είχε η κάθε συνέντευξη χρησιμοποίησα κάποιες διαφορετικές λέξεις, αλλά θεωρώ ότι η ουσία των ερωτήσεων ήταν η ίδια. Ούτως ή άλλως πρόκειται για ανοιχτές ερωτήσεις που αφήνουν το περιθώριο στον ομιλητή να τις απαντήσει όπως νομίζει και εξάλλου οι συνεντεύξεις αυτές παρουσιάστηκαν ως εναύσματα με σκοπό να μας βάλουν στο κλίμα και όχι ως αναντίρρητες αλήθειες. 
Αφού λοιπόν είδαμε αυτά τα τέσσερα βίντεο, οι πέντε ομάδες εργασίας κλήθηκαν να συζητήσουν διαδοχικά τα ίδια ερωτήματα, ξεκινώντας όμως από τα συναισθήματα που αναπτύσσονταν μέσα σε κάθε συμμετέχοντα με την ενθύμιση αυτών των γεγονότων. Δόθηκε χρόνος γύρω στα είκοσι λεπτά στις ομάδες να συζητήσουν τα συναισθήματά τους και στη συνέχεια ένα μέλος της κάθε ομάδας συνόψισε τα συζητηθέντα ενώπιον της ολομέλειας της συζήτησης. Σε μία ή δύο περιπτώσεις οι συμμετέχοντες θέλησαν να εκφραστούν προσωπικά. 
Τα συναισθήματα που αναφέρθηκαν μπορείτε να τα δείτε στο Flipchart 1. 


Flipchart 2: Γεγονότα
Ο λόγος που επέλεξα να ζητήσω πρώτα την έκφραση των συναισθημάτων από τους συμμετέχοντες είναι γιατί το θεωρώ το πιο σημαντικό. Πιστεύω ότι, αν δεν εκφραστούμε, είναι δύσκολο να συζητήσουμε με ισορροπία και να ακούσουμε πραγματικά τους άλλους, αφού η ανάγκη μας για έκφραση θα μας πιέζει και το μόνο που θα περιμένουμε είναι μια ευκαιρία να εκπληρώσουμε αυτή την ανάγκη. Η γενικότερη λογική αυτής της βραδιάς ήταν με τη δομή που είχε να μπορέσει να δώσει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να εκφραστούν, πρώτα συναισθηματικά και μετά σε επίπεδο απόψεων, και με αυτό τον τρόπο να επιτύχει μια ισορροπία ανάμεσα στο να εκφράσουμε τον εαυτό μας και στο να δώσουμε προσοχή στους άλλους όταν αυτοί εκφράζουν τον εαυτό τους. 
Αφού συζητήσαμε τα συναισθήματα, περάσαμε στην ερώτηση Νο1, δηλαδή στην αναφορά των γεγονότων γύρω από την κατάληψη της πλατείας. Εδώ ακούστηκαν διάφορες απόψεις και μνήμες, με τις οποίες φτιάξαμε το Flipchart 2. 
Όταν τελειώσαμε και με αυτό το ερώτημα, η ώρα είχε προχωρήσει, οπότε κλείσαμε τη βραδιά και δώσαμε ραντεβού για την επόμενη Πέμπτη 14/2 στις 19.00 στον ίδιο χώρο.
Κάνω διάφορες σκέψεις σχετικά με την εξέλιξη της βραδιάς, αλλά προτιμώ να τις εκφράσω όταν ολοκληρωθεί και η δεύτερη φάση. Ελπίζω, πειράματα όπως αυτό να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε καινούριους, πιο αποτελεσματικούς και γόνιμους τρόπους να συζητάμε και να συναποφασίζουμε. 
Πιο κάτω μπορείτε να δείτε την αρχική ανακοίνωση της εκδήλωσης. 

 Φιλικά, 
 Γιώργος Τσιτσιρίγκος


Βραδιά Μη Βίας για το Σύνταγμα (Συνέχεια, 14.02.2013)

Όταν ήμουν φοιτητής, συχνά προβληματιζόμουνα με το εξής φαινόμενο. Όταν θέλαμε με την παρέα μου να πάμε σινεμά δυσκολευόμασταν ιδιαίτερα στο να αποφασίσουμε ποια ταινία να δούμε. Ο καθένας ήθελε να δει μια διαφορετική ταινία, με συνέπεια να μας παίρνει πολύ χρόνο και ενέργεια για να καταλήξουμε σε κάποια επιλογή. Από τότε είχα αναρωτηθεί πώς είναι δυνατό να συναποφασίσουμε για μείζονα κοινωνικοπολιτικά θέματα, όταν δυσκολευόμαστε να πάρουμε μια απόφαση για το σινεμά.
Flipchart 3: Γιατί;
Δυστυχώς σήμερα, αρκετά χρόνια αργότερα, εξακολουθώ να έχω παραπλήσιες αμφιβολίες. Έχω παραστεί σε διάφορες συζητήσεις για πολιτικά, κοινωνικά και οικολογικά θέματα τον τελευταίο καιρό και αυτό που παρατηρώ είναι ότι οι συζητήσεις αυτές έχουν μια ροπή προς το χάος. Συνήθως υπάρχει ένα πάνελ ομιλητών, οι οποίοι τοποθετούνται κατά σειρά και στη συνέχεια ακολουθούν οι "ερωτήσεις" από το κοινό. Βάζω τη λέξη "ερωτήσεις" μέσα σε εισαγωγικά, διότι στην πραγματικότητα πολλοί από τους παρευρισκόμενους πρώτα κάνουν μία τοποθέτηση πολλών λεπτών και στη συνέχεια διατυπώνουν μία ερώτηση που στα δικά μου αυτιά ακούγεται σαν λέει "σας άρεσε αυτό που είπα;". Για παράδειγμα, τις προάλλες παρευρέθηκα σε μια τέτοια συζήτηση, όπου οι μισές περίπου ερωτήσεις ήταν "Γιατί να συζητάμε αυτό το θέμα σήμερα και να μην συζητάμε το τάδε θέμα που είναι το πιο ουσιαστικό;". Οι τοποθετήσεις λοιπόν αυτές εξαρχής καθιστούσαν εκ των πραγμάτων αδύνατο να γίνει συζήτηση, γιατί αμφισβητούσαν το θέμα της συζήτησης. Άλλες πάλι "ερωτήσεις" αποτελούσαν μια έκθεση των προσωπικών απόψεων του εκάστοτε ομιλητή και διατυπώνονταν με τρόπο που οι ομιλητές του πάνελ αδυνατούσαν να απαντήσουν. Επειδή λοιπόν αυτή είναι μια εικόνα που έχω συναντήσει πολύ συχνά, συνήθως περιμένω ότι για μένα η εκδήλωση τελειώνει με την τοποθέτηση των ομιλητών του πάνελ.
Οι Βραδιές Μη Βίας σκοπό έχουν να προσπαθήσουν να δώσουν κάποιες λύσεις στο πιο πάνω ζήτημα, δηλαδή στο πώς να καταφέρουμε να κάνουμε μια συζήτηση που να έχει αρχή μέση και τέλος πάνω στο θέμα της Μη Βίας ως κοινωνικοπολιτικής στάσης. Αυτός ήταν και ο σκοπός της Βραδιάς Μη Βίας σχετικά με την κατάληψη της πλατείας Συντάγματος.

Flipchart 4: Λογαριασμός
Στο δεύτερο μέρος αυτής της βραδιάς (14.02.2013) ήρθαν μόνο 6-7 άνθρωποι. Αυτό ήταν εν μέρει αναμενόμενο, καθώς η προώθηση της εκδήλωσης δεν ήταν όσο εκτεταμένη όσο του πρώτου μέρους και εξάλλου ο καιρός ήταν ξανά βροχερός. Ωστόσο, από τους 20 περίπου ανθρώπους που συμμετείχαν την πρώτη φορά μόλις 3-4 ξαναήρθαν στη δεύτερη βραδιά. Η ερμηνεία μου γι' αυτό είναι ότι πολλοί από αυτούς δεν βρήκαν χρήσιμο τον συγκεκριμένο τρόπο συζήτησης. Ίσως πάλι να μην τους άρεσε ο τρόπος που συντόνισα τη συζήτηση και χειρίστηκα το όλο θέμα. Η αλήθεια είναι ότι κι εγώ δεν το διασκέδασα, γιατί είχα την αγωνία να τα προλάβω όλα και να "πετύχει" το πείραμα. Αυτή η ένταση σε μένα, την οποία εξέφρασα και στην πιο πάνω αναφορά μου για εκείνη τη βραδιά, πιθανώς να απέτρεψε κάποιους από το να έρθουν ξανά.
Το γεγονός ότι ήμασταν μόνο 7-8 άνθρωποι δεν μας επέτρεψε να δουλέψουμε σε ομάδες εργασίας, αλλά μας βοήθησε να συζητήσουμε πιο χαλαρά. Προχωρήσαμε λοιπόν τη συζήτηση πάνω στα προκαθορισμένα ερωτήματα, κάνοντας και κάποια παράπλευρα σχόλια όταν το θέλαμε. Στα flipchart 3 εώς 6 απεικονίζονται οι απαντήσεις μας στις ερωτήσεις:
- Γιατί έγινε η κατάληψη της πλατείας Συντάγματος και γιατί με αυτό τον τρόπο;
- Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτού του γεγονότος για την ελληνική κοινωνία;
- Τι θα ευχόμασταν να είχανε κάνει οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην κατάληψη προκειμένου το αποτέλεσμα αυτής της δράσης να είναι μεγαλύτερο;
- Τι δράσεις προτείνουμε για το σήμερα, ώστε να αξιοποιήσουμε την κληρονομιά του Συντάγματος;


Flipchart 5: Πώς αλλιώς;
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που ήμασταν μικρή ομάδα, χρειάστηκε να φτάσουμε μέχρι τα μεσάνυχτα προκειμένου να ολοκληρώσουμε τη βραδιά. Προφανώς, ένα μεγαλύτερο γκρουπ χρειάζεται ακόμη περισσότερο χρόνο.
Από την πλευρά μου το απήλαυσα περισσότερο από τις προηγούμενες βραδιές, γιατί ήμουν χαλαρός και δε χρειαζόταν συνέχεια να συντονίζω τη συζήτηση για να κρατηθεί μέσα στη δομή. Επίσης, είχα βοήθεια από τη Χριστίνα, η οποία συμπλήρωσε τα περισσότερα flipchart.
Μου έκανε θετική εντύπωση το γεγονός ότι καταλήξαμε να προτείνουμε κάποιες συγκεκριμένες δράσεις στο τέλος και γενικά καταφέραμε να κρατήσουμε τη συζήτηση στο θέμα για τόση ώρα.
Ωστόσο, τα ερωτήματά μου σχετικά με το κατά πόσο μπορούμε να κάνουμε μία δομημένη συζήτηση ιδίως όταν είμαστε περισσότερα άτομα παραμένει. Γνωρίζω ότι υπάρχουν διάφορες τεχνικές συζήτησης, όπως το open space, το world cafe κλπ, στις οποίες δεν έχω εμπειρία. Η συγκεκριμένη δομή συζήτησης ήταν ένα πείραμα, το οποίο προέκυψε ως απλή ιδέα και όχι ως το αποτέλεσμα κάποιας ιδιαίτερης εκπαίδευσης. Προσωπικά με βοήθησε να δω καλύτερα τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας όταν καλούμαστε να συζητήσουμε. Παρ' όλα αυτά κουράστηκα να συντονίζω τη συζήτηση και ταυτόχρονα να φροντίζω τα τεχνικά κομμάτια των εκδηλώσεων αυτών μόνος μου. Επίσης, ο ίδιος ο συντονισμός δεν μου έδωσε την ευχαρίστηση που μου δίνουν άλλες εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα τα εργαστήρια της Μη Βίαιης Επικοινωνίας. Δεδομένου και ότι τόσο λίγοι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν σε αυτά τα καλέσματα, δεν πρόκειται προς το παρόν να διοργανώσω άλλες τέτοιες βραδιές. Ίσως το μέλλον να δημιουργήσει καλύτερες εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες για κάτι τέτοιο.

Flipchart 6: Τώρα τι κάνουμε;
Προβληματίζομαι ιδιαίτερα όμως ως προς το αν μπορούμε ως κάτοικοι αυτού του τόπου να αναλάβουμε τις τύχες του στα χέρια μας. Στην Ισλανδία μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα οι (λίγοι) κάτοικοί της άλλαξαν ριζικά το πολιτικό και οικονομικό σκηνικό. Μπορούμε εμείς να το κάνουμε αυτό, όταν ποτέ δε μάθαμε πώς να συνεργαζόμαστε; Διδαχτήκαμε ποτέ, στο σχολείο ή αλλού, να δουλεύουμε σε ομάδες; Διδαχτήκαμε να λαμβάνουμε τις ευθύνες μας για τη ζωή μας και να αξιολογούμε την πραγματικότητα και τη θέση μας μέσα σε αυτή; Μπορούμε να εκφράσουμε την άποψή μας, δείχνοντας παράλληλα σεβασμό και στο δικαίωμα των άλλων να εκφραστούν; Μπορούμε να αφουγκραστούμε το διπλανό μας; Μερικές φορές η συμπεριφορά μας μου θυμίζει τα παιδιά που κάνουν αταξίες και λειτουργούν αντιδραστικά ως προς αυτά που τους λένε οι γονείς τους, γνωρίζοντας κατά βάθος ότι οι γονείς τους θα τα "μαζέψουν" αν αυτά ξεπεράσουν κάποια όρια. Μήπως κι εμείς εκφράζουμε την ανάγκη μας για ελευθερία, κάνοντας διάφορες αταξίες, ξέροντας κατά βάθος ότι κάποια εξουσία θα μας επιβάλει τους δικούς της τρόπους;
Πολύ θα το ήθελα να ενηλικιωθούμε πολιτικά και κοινωνικά και να αναλάβουμε τις τύχες μας στα χέρια μας. Αυτό όμως δεν πιστεύω ότι επιτυγχάνεται με την αντίδραση αλλά με τη δράση, η οποία προϋποθέτει τη συνείδηση της πραγματικότητας και την ανάληψη των ευθυνών μας. Γι' αυτό άλλωστε μου αρέσει και η Μη Βία.
Γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι... Ελπίζω να αξιοποιήσουμε τα μαθήματα που παίρνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο!

Φιλικά,
Γιώργος Τσιτσιρίγκος










                                                                           ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ;

Η κατάληψη της πλατείας Συντάγματος που έγινε την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2011 είναι πιθανώς η πιο αξιοσημείωτη μη βίαιη κοινωνικοπολιτική δράση των τελευταίων ετών. Παράλληλα, αποτελεί ένα μοναδικό παράδειγμα ευρείας κοινωνικής κινητοποίησης που προκάλεσε αμηχανία στη κρατική μηχανή και αισιοδοξία σε αυτούς που ήλπιζαν σε κοινωνικές αλλαγές.
Τι έγινε τότε και πώς το διαχειριστήκαμε ως κοινωνία; Τι έχει μείνει σήμερα, περίπου ενάμιση χρόνο μετά; Τι κάνουμε από εδώ και στο εξής;

Αυτά είναι ερωτήματα που θα συζητήσουμε και θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε την ερχόμενη Πέμπτη 7 Φλεβάρη 2013 στο Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Η εκδήλωση αρχίζει στις 19.00, ενώ το μπαρ του καφενείου θα είναι ανοιχτό από τις 18.00 μέχρι τις 19.00 και στα διαλείμματα. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης το μπαρ θα παραμένει κλειστό. Θα προσπαθήσουμε να κλείσουμε τη βραδιά πριν τις δώδεκα, ώστε να προλάβουν τη συγκοινωνία όσοι δεν έχουν μέσο. Επειδή, ωστόσο, το θέμα είναι μεγάλο, ίσως χρειαστεί να συνεχίσουμε τη συζήτηση και την ακόλουθη Πέμπτη 14/2.
Η συζήτηση θα έχει ορισμένη δομή. Αυτό γίνεται με σκοπό να επιτευχθεί μεγαλύτερη εστίαση στο θέμα και για να υπάρξει η ευκαιρία να εκφραστούν στο σύνολό τους οι συμμετέχοντες. Θα χωριστούμε σε ομάδες εργασίες, μέσα στις οποίες οι συμμετέχοντες θα έχουν το χρόνο να έρθουν σε επαφή και να ανταλλάξουν απόψεις. Οι ομάδες αυτές θα κληθούν να απαντήσουν συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με το θέμα και στο τέλος κάθε κύκλου ένα μέλος από κάθε ομάδα θα συνοψίζει τις απόψεις που συζητήθηκαν μέσα σε αυτή, οι οποίες θα καταγράφονται σε flipchart. Γενικά, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα προσωπικών τοποθετήσεων ενώπιον της ολομέλειας των συμμετεχόντων ούτε η δυνατότητα απευθείας διαλόγου ανάμεσα σε δύο μέλη διαφορετικών ομάδων. Οι διάλογοι αυτοί μπορούν να γίνουν στα διαλείμματα και μετά το τέλος της εκδήλωσης. Είναι απαραίτητο οι συμμετέχοντες να αισθάνονται άνετα με τη συγκεκριμένη δομή συζήτησης έτσι, ώστε να το διασκεδάσουν αλλά και να ωφεληθούν όσο το δυνατό περισσότερο.
Η εκδήλωση έχει ελεύθερη είσοδο. Θα υπάρχει κουτί ελεύθερης συνεισφοράς για όποιον θέλει να μας ενισχύσει οικονομικά ως ανταπόδοση για αυτά που θα κερδίσει από την εκδήλωση και για τη δουλειά που έχει γίνει από την πλευρά μας.
Μπορείτε να προσκαλέσετε τους φίλους και γνωστούς σας που θεωρείτε ότι θα ενδιαφέρονταν.
Σας περιμένουμε στο Καφενείο!





Βραδιά Μη Βίας, 29 Γενάρη 2013


Την περασμένη Τρίτη πραγματοποιήθηκε η 2η Βραδιά Μη Βίας με θέμα τη Μαζική Χειραγώγηση. Πραγματοποιήθηκε στο καφενείο και την παρακολούθησαν 25-30 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 20 παρέμειναν και στη συζήτηση μέχρι το τέλος. Η βραδιά ξεκίνησε στις οκτώ και κάτι και τελείωσε μετά τις δώδεκα. 
Η δομή της ήταν η εξής. Αρχικά έγινε μια αναφορά σε φαινόμενα μαζικής χειραγώγησης του παρελθόντος, όπως αυτό της ναζιστικής Γερμανίας, και στη συνέχεια αναφέρθηκαν συνοπτικά διάφορες έρευνες που αφορούσαν το θέμα. Αυτές ήταν:
1. Το πείραμα του Milgram
2. Το πείραμα των καστανών και γαλάζιων ματιών, της Jane Elliot
3. To πείραμα της φυλακής του Στάνφορντ, του Phillip Zimbardo
4. Την εργασία της Μίκας Χαρίτου-Φατούρου σχετικά με τους βασανιστές της Χούντας. Δείτε την εργασία στα αγγλικά ΕΔΩ και στα ελληνικά ΕΔΩ
Στη συνέχεια αναφερθήκαμε στο πείραμα του Ron Jones, ενός Αμερικανού καθηγητή που το 1968 πραγματοποίησε στο σχολείο ένα πείραμα υπακοής με τον τίτλο "Το τρίτο κύμα". Τα γεγονότα που συνέβησαν αποτέλεσαν έμπνευση για τη συγγραφή ένος βιβλίου best seller με τον τίτλο "The wave", το οποίο έγινε τηλεταινία το 1981 και επίσης διασκευάστηκε σε γερμανικό περιβάλλον στη γνωστή ταινία "Die Welle" του 2008. Παρακολουθήσαμε την αμερικανική τηλεταινία του 1981 με ελληνικούς υπότιτλους και μετά το διάλειμμα συζητήσαμε πάνω σε αυτή. 
Η δομή της συζήτησης ήταν πάνω σε 5 συγκεκριμένες ερωτήσεις. Χωριστήκαμε τυχαία σε ομάδες εργασίας και ανά 15 λεπτά περίπου η κάθε ομάδα ανακοίνωνε τις απαντήσεις τις. Οι ερωτήσεις ήταν οι εξής: 
-Τι συναισθήματα γεννήθηκαν μέσα μας κατά τη διάρκεια της ταινίας;
-Οι μαθητές του Ron Jones συμμορφώθηκαν αμέσως και με πάθος σε όλα όσα τους ζήτησε. Για ποιους βαθύτερους λόγους πιστεύετε ότι υπάκουσαν και μάλιστα τόσο πειθήνια;
-Βλέπετε παραδείγματα στη σημερινή ελληνική κοινωνία που σας θυμίζουν τη χειραγώγηση που παρακολουθήσατε στην ταινία; Ποια είναι αυτά και με ποιο τρόπο μοιάζουν με το δικό μας παράδειγμα;
-Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από πιθανή χειραγώγηση; Ποια προληπτικά μέτρα μπορούμε να λάβουμε;
-Μπορούμε να επέμβουμε όταν κρίνουμε ότι ένας άνθρωπος ή μία ομάδα ανθρώπων χειραγωγείται; Με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να το κάνουμε;
Στο τέλος η κάθε ομάδα κλήθηκε να συνοψίσει και να δηλώσει τι κέρδισε από όλη τη συζήτηση. 
Για λόγους χρόνου παραλήφθηκε η πιο κάτω ερώτηση:
-Αν εσείς οι ίδιοι ήσασταν μέλη μιας ομάδας, με ποιους τρόπους και τεχνικές πιστεύετε ότι ο ηγέτης της ομάδας θα μπορούσε να σας χειραγωγήσει; Ποια θα ήταν τα όπλα του;
Η συζήτηση ήταν εκτενής και οι συμμετέχοντες εξέφρασαν πολλές ιδέες οι οποίες συνοψίζονται στο flipchart της εικόνας. 
Τέλος, κλείσαμε συζητώντας την εμπειρία μας και οι περισσότεροι είπαν ότι τους άρεσε ο συγκεκριμένος τρόπος συζήτησης, γιατί είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν όλοι και επίσης να έρθουν πιο κοντά ο ένας στον άλλο. Επίσης, αναφέρθηκε ότι η βραδιά θα μπορούσε να είναι μικρότερη σε διάρκεια, ώστε να είναι πιο ξεκούραστη. 
Πρόκειται για ένα διαφορετικό μοντέλο συζήτησης, το οποίο και για μας βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο, οπότε κάθε φορά είναι ένα μάθημα για την επόμενη. Περιμένουμε λοιπόν τις επόμενες φορές για να βγάλουμε καινούρια συμπεράσματα!

Φιλικά, 
Γιώργος Τσιτσιρίγκος



                             Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ


Με τρανότερο παράδειγμα τη Γερμανία της δεκαετίας του ’30, έχει αποδειχτεί ότι υπό
συγκεκριμένες συνθήκες οι άνθρωποι μπορούν να χειραγωγηθούν και να οδηγηθούν σε
ακραίες πράξεις. Ποιες είναι αυτές οι συνθήκες; Ποιες είναι οι τεχνικές χειραγώγησης; Θα
μπορούσε να συμβεί σε μας; Μας αφορούν όλα αυτά σήμερα;

Την Τρίτη 29 Γενάρη στο Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος θα επιχειρήσουμε να
εξετάσουμε ερωτήματα όπως τα παραπάνω, με σκοπό να αυξήσουμε την επίγνωσή μας σε
ό,τι αφορά το φαινόμενο της μαζικής χειραγώγησης και να προστατεύσουμε τον εαυτό μας
και την κοινωνία.

Η βραδιά θα είναι συμμετοχική και οι απόψεις και τα συμπεράσματα θα προκύψουν από
τους ίδιους τους συμμετέχοντες.

Η εκδήλωση θα αρχίσει στις 20.00. Το μπαρ θα είναι ανοιχτό από τις 19.00 μέχρι τις 20.00
και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων.



Ένας από τους βασικούς προσανατολισμούς των Λοκρών στο Δάσος είναι η Μη-Βία. Ασχολούμαστε με τη Μη-Βία μέσω της Μη-Βίαιης Επικοινωνίας και των εργαστηρίων που διοργανώνουμε. Η Μη-Βίαιη Επικοινωνία μάς βοηθά να καταλάβουμε και να αφομοιώσουμε εσωτερικά τη Μη-Βία και έτσι να είμαστε συνειδητοί σε όλες τις Μη-Βίαιες πρακτικές που ακολουθούμε. Ποιες είναι όμως αυτές οι πρακτικές; Ποιες επιλογές μας δίνει η Μη-Βία στη σημερινή πολιτική και κοινωνική ζωή; 
Για να διερευνήσουμε και να απαντήσουμε το πιο πάνω ερώτημα, Ξεκινήσαμε ένα κύκλο συναντήσεων που ονομάσαμε "Βραδιές Μη-Βίας" και περιλαμβάνουν αφενός τη Μη-Βίαιη Επικοινωνία και αφετέρου άλλες πτυχές της Μη-Βίας όπως είναι η Μη-Βίαιη Διαμαρτυρία, η Μη-Βίαιη Ανυπακοή και η Μη-Βίαιη Παρέμβαση. 
Η πρώτη μας αναγνωριστική συνάντηση έγινε την Τρίτη 27 Νοέμβρη στο Συνεργατικό Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος (Μοναστηρίου 140 και Τηλεφάνους). Έγινε προβολή του δυνατού και συγκινητικού ντοκιμαντέρ "Pray the devil back to hell", το οποίο μιλάει για την εφαρμογή μη-βίαιων πρακτικών από τις γυναίκες της Λιβερίας, με τις οποίες κατάφεραν να τερματίσουν τον εμφύλιο πόλεμο. Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ ΕΔΩ. Στο ντοκιμαντέρ αυτό είδαμε τη δύναμη της Μη-Βίαιης πολιτικής στάσης, καθώς επίσης και τη δύναμη των ενωμένων γυναικών. Εμπνευστήκαμε και συνειδητοποιήσαμε καλύτερα ότι οι αλλαγές δεν πρόκειται να έρθουν από κάποιους άλλους, αλλά από εμάς τους ίδιους. Ενθαρρυνθήκαμε για να αναλάβουμε τις ευθύνες μας ως άνθρωποι και κάτοικοι αυτού του τόπου. Προσήλθαν περίπου τριάντα άνθρωποι και στη συνέχεια κάναμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση περί Μη-Βίας και περί ζωής γενικότερα μέσα σε ζεστό και ευχάριστο κλίμα. 
Οι επόμενες Βραδιές Μη-Βίας θα πραγματοποιηθούν μέσα στο Γενάρη. Στις 15 και 22 Γενάρη θα πραγματοποιηθεί άλλο ένα εργαστήριο Μη-Βίαιης Επικοινωνίας. Πληροφορίες γι' αυτό δείτε πιο κάτω. 
Στις 29 Γενάρη θα πραγματοποιηθεί μια ανοιχτή Βραδιά Μη-Βίας, αλλά το θέμα της δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. 
Σας περιμένουμε στο Καφενείο για να συζητήσουμε και να μάθουμε ο ένας από τον άλλο. 
Με εκτίμηση, 
Γιώργος Τσιτσιρίγκος


Μη-Βίαιη Επικοινωνία

Η Μη-Βίαιη Επικοινωνία (Nonviolent Communication) είναι μια διαδικασία επικοινωνίας που μας βοηθά να αντιληφθούμε, να εντοπίσουμε και να μεταβολίσουμε τη βία που χαρακτηρίζει τις σχέσεις μας με τους άλλους και με τον εαυτό μας. Η ενοχή, η ντροπή, ο φόβος αποτελούν τα καθημερινά εργαλεία με τα οποία χειραγωγούμε τον εαυτό μας και τους άλλους και χτίζουμε ένα τεράστιο παγόβουνο βίας μέσα στις καρδιές μας, κορυφή του οποίου είναι η λεκτική και η φυσική βία που βιώνουμε καθημερινά.
Η γλώσσα με την οποία επικοινωνούμε με τους συνανθρώπους μας και με την οποία συνθέτουμε τους εσωτερικούς διαλόγους μας αποτελεί το κύριο μέσο με το οποίο κάνουμε τη ζωή μας έναν εξαντλητικό αγώνα για το “Ποιος έχει δίκιο” αντί να απολαμβάνουμε την αμοιβαία προσφορά και τη συμπόνια.
Η Μη-Βίαιη Επικοινωνία αποτελεί ένα εργαλείο που μπορεί να μας βοηθήσει να ρίξουμε φως στα συναισθήματα και στην ανάγκες μας και να μάθουμε πώς να διαχειριζόμαστε την κοινωνική και ατομική μας πραγματικότητα με τρόπο που κάνει τη ζωή μας πιο όμορφη.
Το εργαστήριο πραγματοποιείται σε δύο διαφορετικές βραδιές των 4-5 ωρών η κάθε μία. Θα παρακολουθήσουμε τα βίντεο του δημιουργού αυτής της διαδικασίας με ελληνικούς υπότιλους και θα κάνουμε ασκήσεις πάνω στην τεχνική.
Το εργαστήριο πραγματοποιείται σε δύο μέρη λόγω μεγάλης διάρκειας, αλλά στην ουσία είναι ενιαίο και συνεπώς καλούμε τους συμμετέχοντες να παραστούν και στις δύο βραδιές έτσι, ώστε να κατανοήσουν τη διαδικασία και να μπορέσουν να προσφέρουν στον εαυτό τους και στην ομάδα.
Το εργαστήριο δίνεται δωρεάν. Θα υπάρχει δυνατότητα ελεύθερης συνεισφοράς για όποιον επιθυμεί να προσφέρει οικονομική βοήθεια.
Περισσότερα για τη δομή του εργαστηρίου και για τη Μη-Βίαιη Επικοινωνία γενικότερα δείτε εδώ:
Το επόμενο εργαστήριο πραγματοποιείται στις 15 και 22 Γενάρη. Υπάρχουν λίγες θέσεις ελεύθερες. Όποιος θέλει να δηλώσει συμμετοχή, ας στείλει email στο dasos22350@gmail.com με τίτλο "Εργαστήριο Μη-Βίαιης Επικοινωνίας"